Vu Anh International General Hospital: Chụp cộng hưởng từ sọ não

Chụp cộng hưởng từ sọ não là một trong những phương pháp hiện đại nhất hiện nay trong ngành chẩn đoán hình ảnh để đánh giá bệnh lý....
- Chụp cộng hưởng từ sọ não là một trong những phương pháp hiện đại nhất hiện nay trong ngành chẩn đoán hình ảnh để đánh giá bệnh lý nhu mô não (tỉ lệ phát hiên tổn thương của chụp cộng hưởng từ > 90%, so với CT là 77%), được ứng dụng rộng rãi trên thế giới.
- Vậy cộng hưởng từ là gì? Không giống như CT scan, cộng hưởng từ (dịch từ chữ: Mangetic resonance imaging; viết tắt là MRI) không dùng tia X mà thay vào đó, nó dùng một từ trường mạnh và sóng radio để tạo ra hình ảnh vi tính hóa ở bên trong cơ thể rất rõ ràng và chi tiết.

THUẬN LỢI VÀ KHÔNG THUẬN LỢI
Thuận lợi
- Khảo sát hình ảnh chuẩn, có độ nhạy cao trong phát hiện tổn thương, cho chi tiết giải phẩu tốt có giá trị quan trọng trong chẩn đoán thời kì đầu và trong việc đánh giá các khối u trên não.
- Không dùng tia xạ, không có tác dụng sinh học có hại gây nguy hiểm cho bệnh nhân.
- Không bị xảo ảnh xương, khí như CT.
- Khảo sát trực tiếp bất kỳ mặt cắt nào.
- Có thể khảo sát trực tiếp mạch máu não mà không cần tiêm thuốc.
Không thuận lợi
- Thời gian chụp dài (khoảng 15-25 phút chưa tính nếu có tiêm thuốc). Vì vậy khó khảo sát ở bệnh nhân cấp cứu ( do cử động, mang trợ cụ hô hấp-tuần hoàn có từ tính..).
- Máy thường phát tiếng hơi ồn.
- Từ trường mạnh của máy không gây tổn thương cho người bệnh nhưng chúng có thể làm dịch chuyển gây tổn thương đối với một số bộ phận kim loại được cấy vào người. Do vậy, máy không khảo sát được ở các bệnh nhân mang các dị vật kim loại (dị vật trong mắt), dụng cụ cấy ghép (máy tạo nhịp tim... ), clips kim loại trong sọ, mạch máu… Tuy nhiên những người có vật thể kim loại trong cơ thể, tùy theo vị trí và đặc tính của kim loại mà có chỉ định chụp hay không.
- Chống chỉ định tương đối đối với những bệnh nhân có hội chứng sợ lồng kín, sợ vắng vẻ, sợ một mình.
- Tuy vẫn không phát hiện ra những tác dụng phụ nào của cộng hưởng từ trên thai kỳ, nhưng hầu hết cộng hưởng từ sẽ được chụp vào 3 tháng giữa và 3 tháng cuối của thai kỳ.
- Giá thành còn cao.
CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN
- Tất cả những thiết bị kim loại và điện tử mang trên người bệnh nhân (như đồng hồ, trang sức, chìa khóa, điện thoại di động, thẻ tín dụng, răng giả…) phải được tháo ra khỏi người. Điều này giúp bảo vệ chúng khỏi những tác dụng của máy cộng hưởng từ.
- Kỹ thuật viên phòng chụp cộng hưởng từ sẽ hướng dẫn và hỏi một số thông tin từ bệnh nhân như: có đặt máy tạo nhịp tim, van tim nhân tạo, cấy ghép thiết bị điện tử, đinh-kẽm kim loại, mảnh đạn trong người,… Nếu cần thiết sẽ chụp X-Quang để xác định thông tin hoặc vị trí kim loại trong người. Tùy từng trường hợp có được chụp hay không chụp cộng hưởng từ.
- Quần áo có khóa bằng kim loại hay được gắn kim loại… sẽ được thay thế bằng áo choàng của bệnh viên. Đưa tiền và tư trang cho người nhà giữ. Nếu bệnh nhân đi một mình, kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn chỗ để tiền và tư trang cho bệnh nhân (có camera quan sát).
- Bệnh nhân không cần phải nhịn ăn hay uống trước khi chụp. Trong trường hợp cần gây mê để chụp thì bệnh nhân phải nhịn đói 4 – 6 giờ trước khi chụp.
- Đối với trường hợp chụp mạch máu não, động mạch cảnh có tiêm thuốc tương phản, kỹ thuật viên sẽ tiêm vào tĩnh mạch để lấy đường truyền đưa thuốc tương phản vào bên trong cơ thể. Thuốc tương phản rất an toàn và rất hiếm khi gặp phản ứng phụ (thuốc tương phản này khác với thuốc cản quang được dùng trong chụp X-Quang hay CT).
TRONG KHI CHỤP
- Kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn cho bệnh nhân nằm ngửa trên bàn và trượt dần vào máy theo chiều từ đầu đến chân.
- Do máy sẽ tạo ra những tiếng động “tành tành” trong lúc chụp nên bệnh nhân sẽ được cho một nút bịt tai hoặc headphone nghe nhạc. Những tiếng động này là do các nam châm nhỏ bên trong máy được bật và tắt.
- Kỹ thuật viên sẽ đặt một cuộn dây (head coil) xung quanh đầu bệnh nhân để giúp tạo ra hình ảnh chi tiết của não. Head coil không chạm vào người bệnh nhân và bệnh nhân có thể nhìn thấy mọi vật xung quanh qua những khoảng trống lớn ở trong cuộn dây. Trong trường hợp chụp động mạch cảnh, kỹ thuật viên sẽ lắp thêm 1 Neck coil vào

- Bệnh nhân sẽ phải nằm im, không nhúc nhích đầu khoảng 15 - 25 phút, đó là khoảng thời gian chụp cộng hưởng từ sọ não thông thường (nếu có chụp thuốc tương phản sẽ từ 30 – 45 phút). Nếu bệnh nhân di động trong quá trình chụp, có thể sẽ phải chụp lại một phần hay hoàn toàn. Quá trình chụp được thực hiện theo nhiều phần. Kỹ thuật viên sẽ nói chuyện với bệnh nhân giữa mỗi phần để thông báo cho họ biết mọi việc diễn tiến đến đâu và nhắc nhở người bệnh nằm im.
- Đối với trẻ nhỏ thường phải dùng thuốc an thần hoặc thuốc mê để giữ bất động trong khi chụp.
- Đối với bệnh nhân sợ lồng kính, sợ vắng vẻ, sợ một mình:
+ Kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn cho bệnh nhân cầm trên tay một thiết bị để báo cho kỹ thuật viên biết khi bệnh nhân quá mệt, quá sợ và không muốn chụp nữa. Tuy nhiên cần lưu ý một điều, những hình ảnh được chụp trong quá trình thiết bị được kích hoạt sẽ bị mất hoàn toàn.
+ Cho người nhà đứng cạnh bệnh nhân trong lúc chụp để bệnh nhân không có cảm giác một mình.
+ Nếu những bệnh nhân bị chứng này quá nặng nề hoặc quá căng thẳng, cần phải được uống thuốc an thần, và hiếm gặp hơn là cần phải gây mê trong suốt quá trình chụp.
SAU CHỤP
- Đối với trường hợp chụp cộng hưởng từ có tiêm thuốc tương phản, đường truyền tĩnh mạch sẽ được lấy ra trước khi bệnh nhân về nhà.
- Đối với trường hợp hiếm gặp khi cần phải dùng thuốc an thần hoặc gây mê, bệnh nhân sẽ được chuyển qua khoa hồi sức cấp cứu để các bác sĩ, điều dưỡng chăm sóc và theo dõi đến lúc tỉnh dậy.
- Thời gian chờ kết quả tùy theo ca bệnh (thông thường từ 1-2h), nếu trường hợp những ca phức tạp, bác sĩ sẽ hẹn giờ cho bệnh nhân đến lấy.
Phòng chụp cộng hưởng từ tại bệnh viện đa khoa quốc tế Vũ Anh là phòng chụp cộng hưởng từ lồng kín hiện đại với nam châm siêu dẫn từ lực 1.5 Tesla của hãng SIEMENS (Đức) cùng với phần mềm mới nhất tạo hình ảnh 2D, 3D. Đội ngũ kỹ thuật viên tay nghề kỹ thuật cao tạo ra những hình ảnh rõ nét và chính xác đem lại giá trị chuẩn đoán cao, thấy được những tổn thương cực nhỏ, xác định được vị trí, ranh giới tổn thương,…
Dưới đây là một số hình ảnh sọ não do đội ngũ kỹ thuật viên của bệnh viện đa khoa quốc tế Vũ Anh thực hiện: